Ponieważ przeczytałem już ostatnią książkę w tym roku, stwierdziłem, że czas na podsumowanie. 2024 był dla mnie najgorszym rokiem pod kątem osobistym, ale akurat książkowo nie było tak źle. I to mimo że zacząłem w styczniu i lutym od kilku cegieł, sądząc, że przeczytam potężne, ale jednak nieliczne lektury, a tu proszę - nazbierało się tego całkiem dużo i jest materiał do rankingów.
Od razu mówię, że zestawienia dotyczą książek, które przeczytałem w 2024, a nie tych, które wyszly w mijającym roku. Pozycje i kategorie są, oczywiście, bardzo subiektywne - czytam dość stałe gatunki, nie mam szerokich horyzontów literackich, więc niektórzy nie znajdą tutaj nic dla siebie. Ale zwłaszcza, jeśli lubisz fantastykę (także tę młodzieżową), trochę literatury popularnonaukowej, komedie oraz kryminały, to zapraszam. Choć jakoś tak się złożyło, że tych ostatnich w tym roku było wyjątkowo mało.
Zaczynamy. Nie obędzie się bez podziału na kilka (albo i kilkanaście) tootów.
Nie będę ukrywał, że fantastyki czytam bardzo dużo i to głównie nurt fantasy. Tak było też w tym roku, więc jedziemy z piątką dojrzałych dzieł.
Paweł Zbroszczyk, "Dar Anomalii. Księga 1"
Blisko był tutaj Szymon Hełmecki z "Midrajem", ale to była druga część serii, podczas gdy "Dar Anomalii" to nowy cykl, który od razu dobrze zaczyna. Mamy tu ciekawy świat, szarych ludzi, heroizm i oniryczność. Interesująco się to zapowiada, choć nie jest równo, a do tego kończy się cliffhangerem.
Agnieszka Hałas, "Śpiew potępionych"
Czwarty tom serii "Teatr węży", która, mam wrażenie, jest niedoceniana. Agnieszka Hałas stworzyła dobrą serię w stylu dark fantasy, która bywa nierówna, ale poniżej pewnego poziomu nie schodzi, a ta cześć jest IMHO najlepsza z tych, które do tej pory czytałem. Największy plus - mroczny klimat.
Michael James Sullivan, "Wieża koronna"
Książka bardzo przygodowa, wręcz prototypowa z nurtu fantasy, ale z dwutorową fabułą, bez słodzenia, ale też miewająca luźniejsze momenty.
James Islington, "Cień utraconego świata"
Bycze tomisko, ale warto do niego usiąść, jeśli oczekujesz klasycznego fantasy napisanego nieco nowocześniej. Dużo akcji, ale też poznawania meandrów magii, zamki, walki, miecze, artefakty... Podobno później jest trochę gorzej, ale pierwszy tom spełnił wszystkie moje oczekiwania dotyczące takiej staroszkolnej fantastyki (ale w formie już nowoszkolnej).
Brandon Sanderson, "Rozjemca"
Zastanawiałem się przez chwilę, która z tych dwóch książek bardziej zasłużyła na numer jeden i wybrałem jednak starego dobrego Sandersona, bo znowu to zrobił. Nie wiem, jak ten człowiek to robi, ale większość tego, co pisze, po prostu sama się pochłania. Znowu mamy tutaj bardzo specyficzny system mocy (kolory), walki, wciągającą fabułę i choć widzę duże podobieństwa do innych powieści, to jest to książka niezmiernie satysfakcjonująca.
Przyznaję, że wybranie Top 5 w tej kategorii przyprawiło mnie o zawrót głowy - nie zmieścił się "Czas żniw" Samanthy Shannon.
T. Kingfisher, "Pokrzywa i kość"
Pani Kingfisher (a tak naprawdę Ursula Vernon) jest moim odkryciem tego roku. Co prawda, podobno to, co najlepsze od niej, już przeczytałem, ale to mi wystarczy. Nieskomplikowane, ale wdzięk, humor, sprawiły, że o mało co na tej liście wylądowałaby też druga książka autorki ("Wypieki defensywne"). Zamki, królestwa, magia umarłych. Raczej dla młodszych, ale to "guilty pleasure" w pełni.
Jay Kristoff, "Tancerze burzy"
Bardzo wysoko oceniłem tę książkę głównie za ciekawy klimat z mitologią japońską w tle. Podobno się nie znam, ale nadal uważam, że pierwsza połowa tej książki jest warta poznania (bo druga to rzeczywiście już klasyczny rozwój wypadków w YA).
Laura Gallego Garcia, "Cykl wiecznego cesarza"
Powieść prosta, przejrzysta, wręcz klasyczna o "nieodpowiedniej" osobie na szczytach władzy i kimś, kto może ją uratować, ale na tym właśnie polega piękno tej książki - jest nieskomplikowana, ale satysfakcjonująca. Typowa książka na prezent dla osoby 15+, a nawet 13+ lubiącą fantastykę.
Neal Shusterman, "Thunderhead" i "Żniwo"
Cykl jest wspaniały i godny polecenia każdemu, nie tylko młodzieży. Zwłaszcza, że jest mądry i dużo można nad nim rozmyślać. Natomiast nie będę ukrywał, że najlepszy był debiut ("Kosiarze"), a te po prostu trzymają poziom. Nadal wysoki, ale jednak dały mi mniej satysfakcji niż...
Laura Gallego Garcia, "Sekret Xeina"
Pierwsza część serii nie mogła się zdecydować, czy jest dla dzieci, czy dla już prawie dorosłych. Ta idzie w tym drugim kierunku, ale tak, jak inne dzieła pani Garcia - jest tak pięknie nieskomplikowana, z tak fajnym światem, że papa mi się śmiała podczas całej lektury.
Czyli science-fiction, cyberpunk, steampunk, ale także urban fantasy. W tym roku mam ścisk w topie.
Samantha Shannon, "Czas żniw"
Wyprzedziła Shustermana, który zdobył już srebrny medal w kategorii "fantastyka młodzieżowa". Nie dlatego, że ta książka jest lepsza, bo nie jest. Ale przyniosła mi dużo satysfakcji. Co prawda, wchodzą młodzieżowe wątki "cliche", ale jest interesujący świat, system magii, trochę czuć powiew Sandersona. Nie jest to najlepsza pozycja pod kątem literackim, ale za to wciąga jak cholera.
Dan Simmons, "Hyperion"
Tyle się nasłuchałem o tej książce, że to taka rewelacja i faktycznie - jest dobra. Potrafi nawet wzruszyć, a jednocześnie dostarcza mądre i czasem przerażające sci-fi. Jednak zaskoczyło mnie, że trzeba przeczytać drugą część, aby dowiedzieć się, jak to się skończy.
Anna Kańtoch, "Przedksiężycowi" (seria)
Trochę z zaskoczenia, ale Kańtoch znowu udowodniła, że potrafi pisać ciekawie i z nutką refleksji. To trylogia steampunkowo-sci-fi, w której okrutni władcy ułożyli świat w taki sposób, aby niektórzy co jakiś czas wylatywali z idealnego świata i trafiali do upośledzonej wersji. Brzmi dziwnie? Bo takie jest, ale przez to ta książka jest ciekawa, fascynująca i niezbyt wesoła.
George Orwell, "Folwark zwierzęcy"
Wyobrażam sobie, że niektórzy teraz pukają się w czoło, ale uważam, że "Folwark..." jest fantastyką i jest genialny (mnie bardziej podszedł niż "Rok 1984"). To jedno z najlepszych dzieł krytykujących wiadomy ustrój i osoby, które go utrzymują. Świetna i krótka powieść.
Cixin Liu, "Problem trzech ciał"
To typowa fantastyka naukowa, gdzie można się czasem pogubić w rozważaniach matematyczno-fizycznych, ale autor pisze to tak, że czytelnik czuje się mądrzejszy. Jak najbardziej książka warta przemyślenia z fabułą, która stopniowo rozkwita i daje nadzieję na jeszcze bardziej epickie sceny niż w "jedynce".
To mój drugi ulubiony gatunek. Niektóre książki z tej kategorii nie są ściśle kryminałami, ale są na tyle dobre, że pozwolę sobie je tutaj jednak zawrzeć. Specjalne wyróżnienie - seria Jacka Getnera o Jacku Przypadku, która jest bardzo nierówna, ale szczególnie "Żołnierz królowej Zanzibaru" jest godny polecenia.
Anna Kańtoch, "Samotnia"
Wspominałem już o tym, że lubię panią Kańtoch. Prawdziwą wartość swojej prozy odkrywa ona w kryminałach, które są szczególne. "Samotnia" traktuje o pisarzu, który stał się niewidomy. Bardzo krótkie rozdziały, narracja pierwszoosobowa, intryga wzmocniona stanem bohatera, a jednocześnie pokazująca, jak trudno się tak żyje.
Małgorzata Starosta, "Gdzie są moje zwłoki?"
Komedia kryminalna, co niektórych już zniechęci, ale tutaj wątek kryminalny jest bardzo istotny i nieźle napisany, a do tego porusza bardzo poważny fakt historyczny. Polecam też inne książki pani Starosty, bo to dobra autorka jest.
Olga Rudnicka, "Drugi przekręt Natalii"
Sequel lepszy od pierwszej części - jest ciekawa sprawa, ale przede wszystkim humor, ciągle bazujący na specyficznych personaliach pięciu siostr. Warto sprawdzić, choć trzeba zacząć od 1. części, aby rozumieć, o co tutaj chodzi.
Jeffrey Archer, "Przymknięte oko sprawiedliwości"
Uwielbiam ten cykl i ta część nie jest wyjątkiem, choć jest chyba ciut inna od poprzednich tomów. To właściwie opowieść o detektywie, a nie typowy kryminał. Bardzo "dosłowny", retro, ale niearchaiczny.
Leopold Tyrmand, "Zły"
Powieść legenda, często pojawiająca się w zestawieniach ulubionych książek. Mimo że to potężne tomisko, to czyta się szybko, aczkolwiek trzeba przestrzec przed literackim, nieco "wyższym" i archaicznym stylem - w końcu to obraz Warszawy lat 50. i 60. I na tym skupia się "Zły", ale wątek kryminalny jak najbardziej jest tutaj obecny i ważny. Świetna, ważna powieść.
W tym roku przeczytałem zaskakująco dużo książek niefabularnych, co trochę było wymuszone sytuacją, a trochę ciekawością. Są tutaj pozycje, które warto polecić, choć - oczywiście - tutaj bardzo dużo zależy od preferencji samych czytelników.
Dayal Patterson, "Black Metal: Ewolucja kultu"
Bardzo chciałem przeczytać tę książkę i nie zawiodłem się, choć było tutaj parę braków, zaskoczeń i nierównych rozdziałów. Tym niemniej - obowiązkowe dla fanów metalu.
Mateusz Żyła, "Piekło i metal. Historia zespołu KAT"
Analogicznie jak wyżej i nie tylko dla fanów kapeli. To opowieść o metalu rodzącym się w komunistycznej Polsce, gdzie pokazane zostały realia funkcjonowania takiego zespołu, tworzenia muzyki, ówczesnej sceny metalowej i masa ciekawostek. Bardzo dobra pozycja także dla osób lubiących muzykę, ale niekoniecznie tę cięższą.
Erin Meyer i Reed Hastings, "Gdy regułą jest brak reguł. Netflix i filozofia przemiany"
Myślałem, że ta książka będzie laurką Netflixa i czasem tak jest, ale mimo to uważam to za niezłą pozycje do przestudiowania przez szefów firm. Oczywiście, gigant streamingowy jest bardzo specyficznym miejscem pracy z niewyobrażalnym budżetem, a przedstawione tutaj koncepcje są prawie nie do zastosowania w większości spółek, ale i tak warto o nich poczytać, bo są tutaj uzasadnienia wielu pozornie dziwnych posunięć. Poza tym to po prostu dobry kawał literatury.
Emily Levesque, "Obserwatorzy gwiazd"
Matt Parker, "Pi razy oko"
Te pozycje omówię razem, mimo że mówią o czymś innym - pierwsza o astronomii, a druga o matematyce i informatyce. Ale obie są wzorami książek popularnonaukowych, gdyż z ciekawością i humorem przekazują wiedzę, a przy tym po prostu wciągają. W obu przypadkach mamy do czynienia z pasjonatami swoich dziedzin i choćby dla samego stylu, humoru oraz lekkości pisania warto je wziąć do ręki na parę wieczorów.
Właśnie wyskoczył mi listopadowy singiel zespołu Hamulec i utwierdzam się w przekonaniu, ze to kapela, którą warto obserwować. Nie spodobaliby mi się aż tak za pierwszym razem, ale mają coś w sobie, co każe czekać na kolejne wydawnictwa.
@exus1pl Na pewno nie jest to zespół, który wywróci scenę do góry nogami, ale muszę przyznać, że grają ciekawą i bezkompromisową muzykę na tyle, na ile mogą i czują. Też na początku się odbiłem, ale potem doceniłem. @muzykametalowa
Bardzo bym chciał znaleźć jakieś wady tej książki, bo czuję się niepewnie wystawiając takiej pozycji 10/10. I jakieś pewnie bym wyszukał, ale ta pozycja tak przypadła mi do gustu, że po prostu nie mogę jej nie polecić. Ciekawostki i błędy (czasem tragiczne) zostały przedstawione w taki sposób, że aż chce się to czytać. Świetna książka popularnonaukowa.
Usłyszałem kiedyś, że to taka klasyka fantasy i w ogóle ważna książka w polskim nurcie, więc kupiłem pierwszą część, przeczytałem i... najbardziej pasujące mi słowo to "meh". Fantastyka dla miłośników żołnierskiego życia, ciężkich warunków, ale jako całość dla mnie przeciętne.
@rdrozd Właśnie o tym napisałem w opinii na LubimyCzytać :) Tak, Wegnera przeczytałem i od dłuższego czasu czekam na kontynuację serii. Ale też mnie nie od razu "chwycił", choć jemu udało się przynajmniej w pierwszym tomie do mnie dotrzeć.
@Zenek73 To jeszcze czymś podobnym są podobne "Kroniki Czarnej Kompanii", ale to dopiero mam gdzieś w dalszych planach. Niekoniecznie jest to klimat, którego szukam w fantasy.
@Aegewsh W sumie coś w tym jest - nie jest to zupełnie dla młodzieży, ale faktycznie wydaje się strasznie proste w stosunku do innych utworów fantastycznych. Z drugiej strony, to 1995 rok i być może ludzie nie mieli aż takich oczekiwań. @ksiazki
Kolejny tydzień i trochę rzutem na taśmę, ale jednak mogę troche napisać o rzeczach, które słuchałem i IMHO warto się nimi zainteresować.
Iperyt, album "Totalitarian Love Pulse" - nie jestem fanem industriali, niezależnie w jakiej gałęzi muzyki (tutaj: black metalu). Ale nie mogę przejść obojętnie wobec tego, jak radośnie agresywnie jest ta płyta. Nawet, jeśli nie lubicie programowanej perkusji, ale robicie radosną rozwałkę, to dajcie jej szansę.
Dumal - ciekawe. Tak bym skrótowo określił to, co usłyszałem u tej amerykańskiej formacji BM. Nie ma tutaj niczego innowacyjnego i to pierwsze, co mi się rzuciło w uszy, ale jest to po prostu dobrze przygotowane i nie uderza tak po naszym zmyśle słuchu. Będę Was obserwował, chłopaki.
Stiny Plamenu - na Twitterze ktoś to rzucił i była mowa o tym, że są tutaj treści typowe jak na czeskie klimaty, czyli ścieki i fekalia. A oprócz tego to normalny, pełnokrwisty black metal i warto się temu przyjrzeć, bo umówmy się - przecież i tak nikt nie usłyszy tutaj niczego konkretnego z tego wokalu.
Sargeist, EP-ka "Death Veneration" - lubię Sargeist, gdyż są tak radośnie beztroscy w swojej agresji. To po prostu twór, który aż kipi z chęci pokazania, jak bardzo wielbią czarnego pana i robią to pełni pasji i melodii.
Behemoth, album "Demigod" - to ten album Behemotha, gdzie Nergal brzmi, jakby był nagrywany przez kilka rur do odkurzacza. Ale sama płyta faktycznie bije po nerach i ten efekt po prostu tutaj pasuje.
Iron Maiden, album "Seventh Son of a Seventh Son" - nigdy nie słuchałem całej płyty IM. Ale chyba zacznę, bo ta była świetna. Są tu dobre single "Can I Play with Madness" oraz "The Evil That Men Do", ale tego jako całości słucha się bardzo dobrze. Wiem, jestem spóźniony na imprezę.
Nie wiedziałem, że Heafy miał problemy z głosem, dzięki za informację. Myślałem, że to właśnie wokalista Avenged Sevenfold miał takie kłopoty i dlatego przestał krzyczeć, ale doczytałem, że to raczej plotka.
Problemy z wokalem miała za to Angela Gossow, mówiło się też o Coreyu Taylorze. To tak z ciekawostek.
Generalnie nigdy nie lubiłem Trivium prawdopodobnie dlatego, że trafiałem właśnie na te nowsze albumy. Może spróbuję do nich wrócić i się przekonać, ale nie kojarzyłem nigdy ich jako zespołu, który szczególnie chciałem słuchać. Mimo wszystko lubię ten "krzyczany" metal.
Znam ten poboczny projekt Matta, ale zupełnie nie przypadł mi do gustu. Przesłuchałem bez większych emocji.
Przez Was wszystkich (łącznie z @DanielEm) będę musiał przesłuchać znowu kilkadziesiąt godzin materiału :D