Dotarłem do końca "Ludowej historii Polski" Adama Leszczyńskiego. Cóż mogę powiedzieć, jest to książka unikalna i zdecydowanie warta polecenia, ale z ostrzeżeniem, że nie jest to łatwa lektura. Jest to historia skupiona na losie niższych warstw społecznych, które zwykle marginalizowane są w historiografii. A ich los nie jest łatwy, nadając dziełu nawartościowania emocjonalnego. Do tego dochodzą niekiedy drastyczne opisy (jeden z nich chyba na trwałe już znalazł sobie miejsce w mojej wyobraźni).
Nie będę ukrywał, że jestem poniekąd uprzedzony, ale chyba można uczciwie zauważyć, że choć przez tysiąc lat zmieniło się wiele, zwłaszcza w ostatnim stuleciu wiele uległo poprawie, to pewien elementarny układ sił pozostaje bez zmian. Niezależne od tego, czy przy władzy jest król czy szlachta, "socjaliści" czy "komuniści", "lewica" czy prawica, społeczeństwo pozostaje podzielone na "elity" (szlachtę, ziemian, duchowieństwo, inteligencję, partię…) i wyziskiwanych przez nich quasi-niewolników. Chłopów obciążano świadczeniami do tego stopnia, że żyli na skraju śmierci głodowej. Zbliżony los czekał robotników we wczesnym kapitalizmie i proletariat za PRL-u, choć sytuacja socjalna w końcu zaczęła ulegać poprawie. Dziś jest dużo lepiej, ale jednak widać wciąż poszerzającą się przepaść między ludźmi, kolejne próby wyzysku, czy — jak zauważa autor — system podatkowy, który uprzywilejowuje najbogatszych.
Jednocześnie przekonujemy się, że respektowanie praw pracownika czy ośmiogodzinny dzień pracy nie mają nawet 100 lat, a wcześniej były bezwzględnie odrzucane jako coś nie do pomyślenia. Nie daje to wiele nadziei na to, że dziś, w kolejnym okresie zwiększającej się dominacji elit, uda się wywalczyć dalszą poprawę praw pracownika.
❦ Moje pochodzenie sprawiło, że łatwo mi było sympatyzować z postaciami. Czytałam szybko, wręcz łykałam tekst, bo chciałam się dowiedzieć, co się stanie. Jednocześnie nie mogłam się pozbyć wrażenia, że czytam streszczenie. To kwestia formalna, która przeszkadzała mi coraz bardziej w miarę czytania. Dialogi w formie zwykłych akapitów, o ile w ogóle takie się pojawiały, „rzekł” po przecinku. Większość rozmów była zapisywana mową zależną, co wzmagało poczucie streszczowatości. Gdyby nie to, książka miałaby fajny, przezroczysty styl, którego by się nie zauważało, byłoby lepiej.
❦ Kolejny problem, który miałam z Małymi pająkami, to pewna doza przesady. Mam wrażenie, że autor jest jak Tobiasz, lubi sobie podramatyzować. Widziałam tam swoją przeszłość, swoje studia, ale wszystkie złe rzeczy, wszystkie stresy wydawały się pomnożone tak x 10. Tak jakby nie było prawdziwych przyjaciół, ludzi o szczerych intencjach i jakby nie można było znaleźć nawet jakichś strzępów sensu w tym wszystkim. A jednak autor trafnie oddał poczucie zagubienia, które, jak pamiętam, i mi towarzyszyło w wieku 20 lat.
❦ Przez to, że introspekcje są tak intymne, wszyscy w tej książce wydają się sobie obcy i skrajnie egoistyczni. Przez to jest smutniejsza, ale mniej wiarygodna. Nie wierzyłam w żadną miłość w tej fabule (może za wyjątkiem rodziców Oli), przez co, jeśli chodzi o problemy uczuciowe, głównie się denerwowałam na bohaterów zamiast im współczuć. Końcówka była trochę za mocno przyspieszona i zbyt nieprawdopodobna, żebym z łatwością w nią uwierzyła. I miałam wrażenie, że zakończenie historii Oli jest podporządkowane konieczności utarcia nosa Tobiaszowi, co mi się też nie podobało, bo do tej pory dziewczyna radziła sobie dobrze jako niezależna postać.
No, wylistowałam Wam problemy, ale prawda jest taka, że Małe pająki wzbudziły we mnie silne emocje, co było przyjemne, dlatego całość oceniam dobrze. Teraz mogę wyrzucić pająki z głowy (proszę).
❦ BONUS, którego nie wrzucam na Instagrama, a tu się zmieści więcej tekstu ;D jeju, trochę się jaram, że przeczytałam nowość i była fajna!
Fabuła faktycznie jest trochę o mnie. Z małej miejscowości do Krakowa na UJ. Zagubienie i wątpliwości. To było dawno, ale wydaje mi się, że przeżywałam podobne rozterki jak bohaterowie, szczególnie tuż po maturze i na początku studiów. Bardzo żywo pamiętam ostatni wieczór przed przeprowadzką do Krakowa, kiedy łaziłam po polach i zastanawiałam się, co ja, cholera, wyprawiam, jaki Kraków, jaki UJ ;D
Przerażająco infantylna i zła książka. Wiem, że ma wysokie oceny, bo pewnie jej target czuje sie oczarowany, ale powiem szczerze - dla mnie to jedna z najgorszych książek, jakie czytałem w ostatnich paru latach. Niesamowita szmira, z którą autentycznie się męczyłem (abyście Wy nie musieli). Więcej powodów w opinii na LC:
"Zadzwonił telefon. Państwo wiedzą, jak to bywa. Akurat się dzieje coś nadzwyczaj istotnego, jest jakaś rozmowa, najważniejsza w czyimś życiu, a tu dzwonek, melodyjka albo jakiś świzdek-gwizdek. I koniec. Ruina. Po sprawie. Kataklizm. Bo telefon jest ważniejszy, bo trzeba odebrać i wtedy: „Cześć, Bogdan, w porządku, normalnie, poważnie?, a Gośka?, w sobotę, on sprzedał, ja nie wiem, zapytaj, ci mówię, najlepiej, najlepiej to będzie załatwić w hurtowni, u Waldka…”. Te sprawy. No i można się pochlastać, przepraszam za słowo, ale jestem usprawiedliwiony, bo naprawdę, czy to nie jest, pytam, dramat, nieustannie powtarzany gwałt na ludziach – na bezbronnych – starających się rozmawiać, patrząc w oczy, myśleć, milczeć albo marzyć?" (Marek Stokowski, Święty Leonard Z Pól)
Maria Ressa to laureatka Pokojowej Nagrody Nobla 2021, dziennikarka z Filipin.
Poniżej krótki fragment. Chętnie przytoczyłabym treść w całości, jednak to niemożliwe. 🤔
"Ta książka stanowi próbę pokazania wszystkim, że brak praworządności w wirtualnym świecie jest druzgocący. Żyjemy tylko w jednej rzeczywistości, a upadek rządów prawa w wielu krajach został wywołany brakiem demokratycznej wizji internetu w XXI wieku. Bezkarność online w naturalny sposób doprowadziła do bezkarności offline, niszcząc istniejące mechanizmy kontroli i równowagi. W minionej dekadzie byłam świadkiem działania niemal boskiej mocy technologii i udokumentowałam to, jak zaraża ona każdego z nas wirusem kłamstw, nastawiając jednych przeciw drugim, rozbudzając, a nawet wywołując nasze lęki, gniew i nienawiść, oraz jak przyspiesza dojście do władzy autorytarnych przywódców i dyktatorów na całym świecie.
Nazwałam to zjawisko „śmiercią demokracji przez tysiąc cięć”. Platformy, które dostarczają potrzebnych nam wiadomości, nie promują faktów. Już w 2018 roku badania wykazały, że kłamstwa podszyte gniewem i nienawiścią rozprzestrzeniają się szybciej i docierają dalej niż fakty. Bez faktów nie ma prawdy. Bez prawdy nie ma zaufania. Bez wszystkich tych trzech elementów nie może istnieć wspólna rzeczywistość, demokracja, jaką znamy, staje się martwa, a wszelkie znaczące ludzkie przedsięwzięcia tracą sens."
Maria Ressa "Jak stawić czoła dyktatorowi. Opowieść z pierwszej linii frontu cyfrowej wojny informacyjnej" Przekład: Tomasz Macios, Znak 2024.
To jest rewelacyjna książka, jeśli lubicie zjawiska nadprzyrodzone, a w szczególności duchy. Dobra, wciągająca historia, bohaterowie, których da się lubić, klimat starych dworów i może to nie jest ponadczasowe arcydzieło, ale po prostu bardzo dobra lektura.
Anna Romaniuk - Orzeszkowo 14. Historie z Podlasia
Po “Orzeszkowo 14. Historie z Podlasia” sięgnąłem, by choćby pobieżnie poznać historię i kulturę Podlasia. Ten krótki reportaż (a może raczej zbiór esejów?) Anny Romaniuk zdecydowanie nie wyczerpuje tematu, ale stanowi niezłe wprowadzenie do tematyki regionu, który zamierzam zwiedzić.
Myślę, że gdybym szukał fantastyki dla 13-latka+ lub nieco starszej młodzieży, to to byłby świetny wybór. Urban fantasy, klimat szkoły na wsi, słowiańskość (ale podana zjadliwie), pomieszanie z typową fantastyką (są nawet lochy!), nieco infantylne dialogi, ale całkiem dużo akcji. Nie bez wad, ale polecam.
"Homo nie całkiem sapiens” (Wydawnictwo Smak Słowa 2024) zawiera odpowiedzi na wiele pytań. Publikacja przybliża tematy władzy, polityki, moralności kobiet i mężczyzn, dobrych i złych ludzi, naszych zachowań, decyzji, które podejmujemy, a także wielu innych. To rozmowa Marcina Rotkiewicza z profesorem Bogdanem Wojciszke, która może być bardzo wartościowa dla wielu z nas.
Każdy w tej książce znajdzie pytanie, które sam chciałby zadać, a co ważniejsze – uzyska na nie mądrą odpowiedź. W książce znajdują się odpowiedzi między innymi na następujące pytania:
• Dlaczego Polacy świętują 11 listopada, a nie 4 czerwca?
• Czym różni się szef partii politycznej od szefa korporacji?
• Czy jesteśmy społeczeństwem ludzi wyjątkowo marudnych?
• Dlaczego zło jest silniejsze od dobra?
• Kiedy nasz umysł bezlitośnie nas oszukuje?
• Dlaczego sądów moralnych nie można traktować poważnie?
• Czy demokracja liberalna przeżywa tylko chorobę, czy fundamentalny kryzys?
• Czy żyjemy w „międzyepoce” i co po niej nastąpi?
• Dlaczego dziś prawica wygrywa, a lewica przegrywa?
• Czy moralność opiera się na krzywdzie?
• Czy kult rozumu jest wielkim złudzeniem myśli Zachodu?
• Czy kobiety z natury są gorsze z matematyki?
• Dlaczego ludzie z góry zakładają, że są uczciwi?
• Dlaczego wszyscy ludzie mają zawyżoną samoocenę?
• Czy można wierzyć badaniom psychologicznym?
• Czy Philip Zimbardo sfałszował swój słynny „eksperyment więzienny”?
• Czy pewne zaczątki odróżniania dobra od zła przynosimy ze sobą na świat?
• Czy mózg ma płeć?"
@ksiazki przeczytałem 2 książki Witolda Jurasza: "demon zza miedzy" - o Białorusi lat 2010-2011 i "demony Rosji" - o Rosji w latach 2005-2010. opis sąsiadów to jedno, przerażający jest jednak obraz naszych słóżb dyplomatycznych. brr.